Plusdocument

In 2014 is in het sectorakkoord VO afgesproken dat leerlingen in het middelbare onderwijs voortaan naast hun einddiploma ook een plusdocument mee krijgen van hun school. Dit plusdocument moet een overzicht geven van de brede vorming van een leerling tijdens diens middelbare school tijd.

Volgens de VO raad is een plusdocument een breed gedragen definitie:
Het plusdocument is de verzamelstaat van aspecten van brede vorming. Het laat zien hoe de leerling zich heeft ontwikkeld naast het cognitieve programma waarvan diploma en cijferlijst de weergave zijn. Het plusdocument is bedoeld om de leerling in staat te stellen zo goed mogelijk de eigen brede vorming en talenten te tonen en te onderbouwen.

Inhoudelijke uitgangspunten

Volgens dit document van de VO raad is de opdracht aan de scholen wat betreft het plusdocument:

De school:

streeft naar een evenwichtig plusdocument dat de volgende elementen
van brede vorming bevat: extra cognitieve prestaties, maatschappelijke
toerusting en persoonlijke ontwikkeling;
zorgt ervoor dat het plusdocument een gebalanceerd beeld geeft van extra
(cognitieve) activiteiten, vaardigheden, competenties en talenten van de leerling;
bepaalt de precieze inhoud en de vormgeving van het plusdocument;
faciliteert het interne proces rondom de realisatie van het plusdocument
valideert de activiteiten, vaardigheden, competenties of talenten die binnen
zijn regie vallen.

Uitgangspunten inzake de relatie met leerlingen
De school:

stimuleert en moedigt leerlingen aan om aspecten van brede vorming te
ontplooien, maar zet de leerling hierbij niet onder druk;
zorgt ervoor dat de leerling leert reflecteren op zijn brede vorming;
bevordert dat de leerling trots is op wat hij doet; daarom kent het plusdocument geen ‘minnen’, beoordelingen of cijfers;
stimuleert dat leerlingen ervaren dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun
plusdocument. Hoewel de school het proces organiseert, is het plusdocument
van de leerling

Waarom een plusdocument?

De bedoeling is in ieder geval dat het plusdocument vervolgopleidingen beter inzicht geeft in de studenten die zij eventueel willen toelaten. Dat zou betekenen dat er betere keuzes worden gemaakt door zowel opleidingen als studenten. Wat weer positieve invloed kan hebben op de voortijdige uitstroom.

De persoonlijke groei van een leerling moet zichtbaar worden in het plusdocument. En dan juist die elementen die niet of moeilijk te becijferen zijn.

Hoe ziet het eruit?

Hoe zo’n plusdocument eruit ziet is geheel aan de scholen zelf. Het kan zich richten op buitenschoolse activiteiten, maar dat hoeft niet. En het kan zowel competenties, vaardigheden als de talenten van iemand belichten.

Deze infographic van de VO raad laat voorbeelden zien.

In de praktijk komen de volgende categorieën vaak terug op plusdocumenten:

Cognitieve extra’s: hieronder vallen succesvol afgeronde (talent)programma’s,
extra talen waarin geen eindexamen wordt gedaan, Olympiades etc.
Talenten en bijzondere prestaties: talenten of prestaties op het gebied van
bijvoorbeeld sport, creativiteit, cultuur, ondernemen, leiderschap en zorg kunnen hier worden vermeld.
Persoonlijke ontwikkeling: hier kan benoemd worden op welke manier
leerlingen zich hebben ontwikkeld als persoon, bijvoorbeeld leiderschap of
maatschappelijke betrokkenheid hebben getoond, of deel hebben genomen aan
de leerlingenraad of peerondersteuning.
Competenties en vaardigheden: deze kunnen naar inzicht van de school zijn
gebaseerd op bijvoorbeeld de lijst van 21e eeuwse vaardigheden, competenties in
een beroepssector, recente hbo-vaardigheden of een eigen schoollijst.
Overige categorieën: een plusdocument kan ook ruimte bieden aan schoolspecifieke informatie en een reflectie van de leerling op zijn brede vorming.
Bij schoolspecifieke informatie kan het gaan om scholen die een bepaald
(onderwijskundig) profiel uitdragen, zoals Montessori, onderzoekend leren,
een programma als Havisten Competent, technasium of cultuurprofielschool.
Bij een reflectie van de leerling laat de school nadrukkelijk ‘de leerling aan het
woord’. De leerling benoemt vanuit zijn eigen perspectief wat hij geleerd en
ontwikkeld heeft.

Bepaal wie de regie heeft en wie valideert

Uit dit document van de VO raad:
Afhankelijk van de hiervoor gemaakte keuzes kunt u vaststellen wie de regie
(waarover) heeft: de school, de leerling of beiden. De ene school wil meer
verantwoordelijkheid bij de leerling leggen dan de andere. Het plusdocument
is van de leerling: hij gaat er uiteindelijk mee aan het werk. De school faciliteert het proces rondom het plusdocument en valideert de activiteiten, vaardigheden, competenties of talenten die onder de regie van de school ontwikkeld zijn. Als u ervoor kiest om alleen activiteiten onder regie van de school op te nemen, dan betekent dat een verantwoordelijkheid voor de school voor correcte vermeldingen op het plusdocument. De validering ligt dan bij de school. Als u het initiatief volledig bij de leerling wil leggen of een mengvorm kiest, dan ligt het voor de
hand dat de school alleen de zaken valideert waar hij de regie over heeft. De leerling is dan verantwoordelijk voor zijn of haar gedeelte. Uiteraard moet daarover een gesprek plaatsvinden tussen leerling en begeleider (mentor, coach,
examensecretaris of wie er verantwoordelijk is gesteld). Van de school kan niet worden verwacht dat de door de leerling aangedragen informatie bij externe partijen gecheckt wordt.

Leerpodium en het plusdocument

Degenen die al met Leerpodium werken zullen snappen dat Leerpodium portfolio’s de facto plusdocumenten zijn.

Elke leerling/student heeft een eigen website die, geheel naar de wensen van de gebruiker en/of in opdracht van de school, kan worden vormgegeven en ingericht.
Een gebruiker kan zijn/haar plusdocument na afloop van de schoolcarrière meenemen en zelf overal hosten; sommige modems hebben daar al mogelijkheden voor.
Het document kan vanaf iedere device worden bediend.
Het document wordt gedurende de hele schoolloopbaan bijgehouden en kan gemakkelijk meegenomen naar andere klassen/leerjaren etc. Zelfs andere scholen.
Zowel school als gebruiker kunnen categorieën naar eigen wensen toevoegen

We hebben het al gezien op partners als AHK, NHL, ArtEZ en HKU dat studenten Leerpodium portfolio’s meegenomen worden en ondertussen dienen als persoonlijke website van alumni.

Wat gaan we doen?

De uitdaging die wij met scholen aangaan zijn ook gebaseerd op de volgende aanbevelingen van de VO raad: Wat is een plusdocument NIET?

Een standaardoverzicht waaruit blijkt wat een leerling wel of niet in huis heeft.
Een portfolio (zoals de VO raad dat bedoelt in deze zin: een onderwijskundig en ontwikkelingsinstrument voor activiteiten, ervaringen of reflecties en kan ‘onder’ het plusdocument liggen. )
Een ‘vergaarbak’.

Ongeveer de helft van de scholen hebben ondertussen stappen gemaakt bij de invoering van een plusdocument.
Onze partner Haganum is daar onlangs mee begonnen. Alle 800 studenten hebben sinds kort een Leerpodium plusdocument. Het smaakt naar meer.

Wij zoeken!

Het is gezien de eisen van de VO raad belangrijk dat een dergelijk document gedurende de hele schoolloopbaan wordt bijgehouden. We vragen dan ook aan scholen om zich aan te melden.

Wil je ook als school meedoen aan de ontwikkeling van een plusdocument, of wil je meer informatie over onze mogelijkheden?
Meld je dan hier aan.